ROZUMNI / Liceum / Wymagania z przedmiotu uzupełniającego PRZYRODA

Klasa II liceum

Przyroda – przedmiot uzupełniający

Cele ogólne:

1. Uczeń umie korzystać z terminologii naukowej:

a) opisuje zjawiska przyrodnicze

b) potrafi prowadzić obserwacje

c) potrafi czytać teksty naukowe

d) recenzuje teksty

e) odróżnia teksty naukowe od pseudonaukowych

2. Uczeń stosuje metody eksperymentu naukowego:

a) umie zadawać pytania

b) umie formułować problem badawczy

c) stawia hipotezy badawcze

d) projektuje przebieg doświadczenia

e) umie obserwować

f) dobiera metody do przeprowadzenia doświadczenia

g) wyjaśnia, uzasadnia i wykazuje związki przyczynowo-skutkowe

h) weryfikuje postawione hipotezy i wyciąga wnioski

3. Uczeń wykazuje się zaradnością życiową:

a) dobiera argumenty

b) umie prowadzić dyskusję i broni swoich racji

c) wyszukuje informacje, odczytuje ze zrozumieniem, selekcjonuje je, wyciąga wnioski

d) jest asertywny

4. Uczeń jest tolerancyjny:

a) umie słuchać

b) przyjmuje argumenty strony przeciwnej

c) potrafi zmienić zdanie pod wpływem argumentów przeciwnej strony

d) potrafi prowadzić dyskusję

e) szanuje zdanie i poglądy innych

5. Uczeń radzi sobie w sytuacjach stresowych:

a) umie określić swoje emocje

b) zna sposoby rozładowywania emocji

c) wie, gdzie szukać pomocy

6. Uczeń zna swoje możliwości:

a) umie ocenić swoją wiedzę i umiejętności

b) wyznacza sobie cele życiowe

c) planuje swoje działania i osiąga cele życiowe

W klasie II należy opracować 4 wątki tematyczne (wybrane z 24 opisanych w podstawie programowej lub zaproponowane przez ucznia). Na każdy trymestr przypada przynajmniej jeden temat. Każdy wątek kończy się przygotowaniem prezentacji dla społeczności szkolnej.

Propozycja wątków tematycznych*:

Uczeń może wybrać inny wątek niż proponowane, pod warunkiem, że najpóźniej do 20 września zgłosi swój wybór nauczycielowi przyrody. Do 30.09 nauczyciel przedstawia uczniowi indywidualny zakres wymagań egzaminacyjnych odpowiednio dla wybranych przez niego wątków.

TEMAT Uczenie się	WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE Uczeń:
formy zapisu informacji; sieci neuronowe budowanie wiedzy, czyli konstruktywistyczne podejście do uczenia się; modelowanie w kształceniu z dziedziny chemii formy uczenia się zwierząt; połączenia nerwowe i ich rola w procesie uczenia się – skojarzenia i ścieżki informacyjne; rodzaje pamięci; zapamiętywanie i odtwarzanie wiadomości; odruchy warunkowe a proces uczenia się; mnemotechniki; nielinearna praca mózgu – słowa klucze i mapy myśli bezpośrednie poznawanie świata – od szczegółu do ogółu; nowe możliwości zdobywania wiedzy oparte na współczesnych osiągnięciach technicznych; globalizacja wiedzy	omawia na przykładach formy zapisu informacji; charakteryzuje sieci neuronowe wyjaśnia, na czym polega konstruktywistyczne podejście do uczenia się wyjaśnia na przykładach, jakie znaczenia ma modelowanie w kształceniu chemicznym wyszukuje informacje na temat form uczenia się zwierząt wyjaśnia, na czym polegają wybrane techniki zapamiętywania dla wybranego problemu/zagadnienia potrafi skonstruować mapę myśli podaje przykłady wykorzystania technologii w uczeniu się
TREŚCI Największe, najmniejsze	WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE Uczeń:
największe i najmniejsze odległości; najkrótsze i najdłuższe czasy; największe prędkości nie wszystko, co małe, jest mało ważné – atomy i ich składniki; największe i najmniejsze cząsteczki; zobaczyć́ to, co niewidzialne (dostosowanie metody obserwacji ciał do ich wielkości) rekordy w świecie roślin i zwierząt; czynniki warunkujące rozmiary organizmów rekordy Ziemi	wyszukuje informacje o rekordach w świecie roślin i zwierząt analizuje czynniki ograniczające wielkości organizmów selekcjonuje cechy organizmów według określonych kryteriów podaje przykłady organizmów występujących w skrajnych warunkach środowiskowych oraz ich przystosowania wyszukuje, analizuje informacje na temat najmniejszych i największych cząstek chemicznych wyszukuje informacje o metodach obserwacji atomów i cząsteczek analizuje i porównuje wielkości planet i innych ciał niebieskich wyszukuje informacje na temat największych i najmniejszych obiektów geograficznych analizuje rekordowe wielkości w skali lokalnej, regionalnej i globalnej odczytuje z mapy, jakie są największe i najmniejsze elementy środowiska geograficznego, dokonuje odpowiednich obliczeń posługuje się jednostkami odległości stosowanymi w astronomii wyszukuje, porównuje, podaje przykłady największych i najmniejszych odległości, czasu, prędkości wymienia obiekty fizyczne o największych i najmniejszych rozmiarach
TREŚCI Zdrowie	WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE Uczeń po 3 trymestrze:
fizyka kręgosłupa – jak unikać przeciążeń; wymiana cieplna – przegrzanie i wychłodzenie a właściwy ubiór chemiczne podłoże przemiany materii; cholesterol, tłuszcze, błonnik; chemia skutecznego odchudzania; leki – czy zawsze pomagają (terminy ważności, interakcje, dawkowanie, alergie, efekt placebo); sport i rekreacja a procesy chemiczne (odżywki, doping, nowe technologie produkcji sprzętu i odzieży sportowej, procesy chemiczne zachodzące podczas wysiłku fizycznego) biologiczne aspekty zdrowia; wewnętrzne i zewnętrzne czynniki wpływające na stan zdrowia zagrożenia cywilizacyjne; co każdy turysta powinien wiedzieć, wyjeżdżając do odległych państw	potrafi uzasadnić potrzebę dbałości o kręgosłup przez całe życie, podaje przykłady zachowań sprzyjających zdrowiu naszego kręgosłupa wymienia mechanizmy utraty ciepła przez organizm; wyjaśnia rolę ubioru w wymianie ciepła między ciałem ludzkim a otoczeniem analizuje ulotkę leku i omawia podane w niej informacje wyjaśnia, w jaki sposób organizm zachowuje homeostazę opisuje stan zdrowia w aspekcie fizycznym, psychicznym i społecznym analizuje wpływ czynników wewnętrznych i zewnętrznych na zdrowie; analizuje zdrowie, jako wartość indywidualną i społeczną; wyszukuje informacje o zagrożeniach wynikających z pobytu w odmiennych warunkach środowiskowych i wskazuje sposoby zabezpieczenia się przed tymi zagrożeniami
TREŚCI Współczesna diagnostyka i medycyna	WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE Uczeń:
ultrasonografia; radio- i laseroterapia; tomografia komputerowa; rezonans magnetyczny chemiczne podstawy analizy tkanek i płynów ustrojowych; „części zamienne”, czyli materiały, z których wykonuje się implanty molekularne i immunologiczne metody wykrywania patogenów; wykrywanie mutacji genowych; medycyna molekularna czy choroby cywilizacyjne mogą zagrozić́ światu?; jak się przed nimi ustrzec?	omawia zasadę działania magnetycznego rezonansu jądrowego potrafi wskazać zastosowanie zjawiska Dopplera do konstrukcji przyrządów diagnostycznych i terapeutycznych stosowanych w medycynie opisuje budowę i wyjaśnia zasadę działania USG omawia na przykładach metody radioterapii porównuje działanie i wykorzystanie tomografu komputerowego i RTG na przykładach omawia metody laseroterapii; wyszukuje informacje na temat molekularnych i immunologicznych metod wykrywania patogenów, wykrywania mutacji genowych wyjaśnia termin „medycyna molekularna” wyszukuje informacje na temat technik opartych na amplifikacji DNA oraz metodach PCR w wykrywaniu wirusów wymienia stare i nowe metody diagnozowania, dostrzega możliwości powikłań w badaniach inwazyjnych, potrafi wskazać przykłady nieinwazyjnych metod diagnostycznych wyszukuje informacje o metodach wykrywania nowotworów i potrafi przedstawić ich znaczenie diagnostyczne wyjaśnia na przykładach znaczenie analizy chemicznej tkanek i płynów ustrojowych w diagnostyce potrafi odczytywać i wstępnie interpretować wyniki podstawowych badań krwi i moczu potrafi wskazać przykłady chorób cywilizacyjnych, omówić metody ich diagnozowania, leczenia oraz profilaktyki

Egzamin klasyfikacyjny z bloku ROZUMNI z zakresu przedmiotu uzupełniającego przyroda odbywa się w II klasie. Zdają go uczniowie, którzy wybrali ten przedmiot (nie uczą się w zakresie rozszerzonym żadnego przedmiotu przyrodniczego). Egzamin obejmuje pytania z zakresu czterech wybranych wątków tematycznych, a przystąpienie do niego jest możliwe po przedstawieniu czterech prezentacji.