UWAGA: TO STRONA ARCHIWALNA! Zawiera dokumenty programowe obowiązujące do roku szkolnego 2016/17 w Akademiach Dobrej Edukacji prowadzonych przez Stowarzyszenie "Dobra Edukacja". Wymagania przedmiotowe dotyczą jeszcze niektórych klas w latach 2017-2022 - zgodnie z opisem na stronie Instytutu Dobrej Edukacji. Wszelkich aktualnych informacji dotyczących Instytutu prosimy szukać na jego aktualnej stronie.

PIĘKNI / Liceum / Klasa III

Cele bloku: PIĘKNI. Przygotowanie do uczestnictwa w kulturze
Pięknie mówimy, piszemy, tworzymy…
Spełniamy wymagania ogólne podstawy programowej języka polskiego, muzyki i plastyki dla szkoły podstawowej i gimnazjum oraz języka polskiego i wiedzy o kulturze dla liceum.


Klasa III

TREŚCI
dla klasy III
WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE
Po 7 trymestrze:
PROPONOWANE UTWORY LITERACKIE I INNE TEKSTY KULTURY
JĘZYK POLSKI
WIEDZA O KULTURZE
ETYKA

II wojna światowa
Wybrane utwory z epoki, a także obowiązkowo wybrane opowiadania dotyczące problematyki związanej z II wojną światową (np. T. Borowskiego) lub powieść poruszająca tę problematykę (takich autorów jak np. H. Grynberg, S. Grzesiuk, G. Herling-Grudziński, H. Krall, A. Bart) oraz film najnowszy podejmujący te zagadnienia.


Ja – człowiek – istota twórcza myśląca abstrakcyjnie; twórca filozofii, logiki, etyki, moralności itp.; twórca systemów, koncepcji i pojęć abstrakcyjnych takich jak utopia; utopia – wizja szczęścia, próba odpowiedzi na jedno z kluczowych ludzkich pragnień dotyczących szczęścia, doskonałej egzystencji, raju itp.; szczęście jako cel priorytetowy; przegląd koncepcji np. Platona, Morusa, Woltera; antyutopie – wizje np. Huxleya, Orwella; wizja szczęścia a systemy totalitarne.

Uczeń:
– wykorzystuje konteksty literackie, filozoficzne i kulturowe (charakterystyczne dla twórczości z okresu II wojny światowej) w interpretacji omawianych tekstów kultury JP II 3.2);
    dostrzega w świecie przedstawionym kreowane  konflikty wartości oraz rozumie źródła tych konfliktów JP II 4.3);
    dostrzega obecne w utworach wartości uniwersalne i narodowe JP II 4.2);
    podczas interpretacji utworu wykorzystuje wypowiedzi krytycznoliterackie i teoretycznoliterackie (np. recenzja, szkic, artykuł, esej) JP I 1.2), wykonując operacje przetwarzania tekstu cudzego – sporządza konspekt, streszcza JP III 1.7);
    przygotowuje prezentację ustną i multimedialną JP III 1.1);
    operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych JP III 2.1);
    poznając twórczość (nie tylko artystyczną) z okresu II wojny światowej rozróżnia w dialogu odpowiedzi właściwe i unikowe JP I 1.6), rozpoznaje pytania podchwytliwe i sugerujące odpowiedź JP I 1.8), rozpoznaje manipulację językową w języku polityków JP I 1.9);
    odróżnia słownictwo neutralne od emocjonalnego i wartościującego, oficjalne od swobodnego JP I 3.8);
    poznaje ogólnofilozoficzne założenia etyki i wybrane szkoły etyczne E1.,3.;
    analizuje wpisany w analizowane teksty wymiar moralny życia człowieka E8.;
    snuje refleksję nad celem i sensem ludzkiej egzystencji; rozważa problem szczęścia w życiu ludzkim oraz rozwoju moralnego i duchowego człowieka jako osoby E5.
    przygotowuje pisemnie: recenzję, opis dzieła sztuki oraz ustną interpretację jednego z analizowanych utworów, JP III 1.1)




TREŚCI
dla klasy III
WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE
Po 8 trymestrze:
PROPONOWANE UTWORY LITERACKIE I INNE TEKSTY KULTURY
JĘZYK POLSKI
WIEDZA O KULTURZE
ETYKA
Współczesność
Wybrane utwory z epoki oraz obowiązkowo wybrana powieść science fiction (np. S. Lema) lub fantasy (np. J. R. R. Tolkiena lub A. Sapkowskiego) lub powieść historyczna (np. T. Parnickiego, K. Brandysa, W. Terleckiego), inna wybrana powieść współczesna, artykuły, felietony, reportaże


Ja – człowiek – istota twórcza obdarzona wyobraźnią, artysta; etyczne i moralne aspekty twórczości artystycznej; sztuka w służbie idei (np. poezja patriotyczna) czy propagandzista i manipulator (np. socrealizm albo reklama); moralne granice wolności w sztuce – prowokacja, kicz (twórczość K. Kozyry, M. Duchampa), camp jako „ rozpuszczalnik moralności” w sztuce; okrucieństwo i przemoc w sztuce.



Uczeń:
    wykorzystuje konteksty literackie, filozoficzne i kulturowe (charakterystyczne dla dzieł współczesnych) w interpretacji omawianych tekstów kultury JP II 3.2);
    odczytuje treści alegoryczne i symboliczne utworów charakterystyczne dla nich JP II 3.4);
    twórczo wykorzystuje wypowiedzi krytycznoliterackie i inne teksty popularnonaukowe wykonując operacje przetwarzania tekstu cudzego – sporządza konspekt, streszcza JP III 1.7);
– zna pojęcie aktu komunikacji językowej i analizuje akt komunikacji wpisany w publicystykę dawną i współczesną JP I 3.3);
zna pojęcie znaku i systemu znaków; uzasadnia, że język jest systemem znaków; rozróżnia znaki werbalne i niewerbalne, ma świadomość ich różnych funkcji i sposobów interpretacji – próba analizy tekstu naukowego np. fragmentu Kursu językoznawstwa ogólnego F. de Saussure’a JP I 3.2);
rozróżnia pojęcie błędu językowego i zamierzonej innowacji językowej JP I 3.7);
wskazuje w czytanych tekstach i analizuje przykłady odmian terytorialnych, środowiskowych i zawodowych polszczyzny JP I 3.5);
rozpoznaje w czytanych tekstach oraz wypowiedziach mówionych stylizację, rozróżnia jej rodzaje i określa funkcje JP I 3.6);
– wskazuje charakterystyczne cechy stylu danego tekstu JPI 1.2);
– analizuje w związku z omawianymi tekstami kultury różne rozumienia sensu ludzkiej egzystencji, hierarchię celów; pojęcie szczęścia w życiu ludzkim (np. treny Kochanowskiego i jego kryzys filozoficzny) E5.



TREŚCI
dla klasy III
WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE
Po 9 trymestrze:
PROPONOWANE UTWORY LITERACKIE I INNE TEKSTY KULTURY
JĘZYK POLSKI
WIEDZA O KULTURZE
ETYKA
Powtórzenie materiału
– treningi czytania
– warsztaty pisarskie (też stopniowo w trakcie całego IV etapu edukacyjnego)
– uporządkowanie wiedzy historycznoliterackiej




Ja – człowiek jako osoba; podmiotowość i wyjątkowość istoty ludzkiej wraz z przywilejami i konsekwencjami pozycji zajmowanej wśród innych istot; koncepcje i definicje człowieka u różnych filozofów (np. Arystoteles, św. Tomasz, Kant, Pico della Mirandola, Karol Wojtyła).




– tworzy dłuższy tekst pisany lub mówiony (rozprawka, recenzja, referat, interpretacja utworu literackiego lub fragmentu) zgodnie z podstawowymi regułami jego organizacji, przestrzegając zasad spójności znaczeniowej i logicznej JP III 1.1);
– przygotowuje wypowiedź (analizuje temat) JP III 1.2);
– tworzy samodzielną wypowiedź argumentacyjną według podstawowych zasad logiki i retoryki (stawia tezę lub hipotezę, dobiera argumenty, porządkuje je, hierarchizuje, dokonuje ich selekcji pod względem użyteczności w wypowiedzi, podsumowuje, dobiera przykłady ilustrujące wywód myślowy, przeprowadza prawidłowe wnioskowanie) JP III 1.3);
– opracowuje redakcyjnie własny tekst (dokonuje uzupełnień, przekształceń, skrótów, eliminuje przypadkową niejednoznaczność wypowiedzi, sporządza przypisy) JP III 1.6);
– operuje słownictwem z określonych kręgów tematycznych JP III 2.1);
– porównuje funkcjonowanie tych samych motywów w różnych utworach literackich JP II 3.3);
– szuka literatury przydatnej do opracowania różnych zagadnień; selekcjonuje ją według wskazanych kryteriów (w zasobach bibliotecznych korzysta zarówno z tradycyjnego księgozbioru, jak i z zapisów multimedialnych i elektronicznych, w tym Internetu) JP I 2.1.



Egzamin klasyfikacyjny z bloku PIĘKNI w klasie III liceum obejmuje wyżej wymienione wymagania programowe i przewiduje sklasyfikowanie z języka polskiego.