UWAGA: TO STRONA ARCHIWALNA! Zawiera dokumenty programowe obowiązujące do roku szkolnego 2016/17 w Akademiach Dobrej Edukacji prowadzonych przez Stowarzyszenie "Dobra Edukacja". Wymagania przedmiotowe dotyczą jeszcze niektórych klas w latach 2017-2022 - zgodnie z opisem na stronie Instytutu Dobrej Edukacji. Wszelkich aktualnych informacji dotyczących Instytutu prosimy szukać na jego aktualnej stronie.

Opis sposobu osiągania celów kształcenia i realizacji zadań edukacyjnych

STYCZEŃ 2016


Cele kształcenia

Celem Programu Dobrej Edukacji jest wykształcenie człowieka dobrze przygotowanego do życia, do ciągłego kształcenia się i do wykonywania pracy, która będzie dla niego źródłem poczucia sukcesu i satysfakcji. Aby przygotować do tego uczniów na każdym etapie edukacyjnym, ważnym czynnikiem jest tu odpowiednia motywacja kształtowana przy pomocy nauczyciela i mentora.

Program Dobrej Edukacji zawiera sześć programowych bloków obejmujących wymagania ogólne wszystkich przedmiotów znajdujących się w podstawie programowej kształcenia ogólnego. Nazwy i cele poszczególnych bloków programowych przedstawiono poniżej:


ZDROWI. Przygotowanie do dbałości o siebie i innych
Dbamy o siebie i innych. Zapewniamy opiekę mentorską oraz spełniamy wymagania ogólne podstawy programowej wychowania fizycznego i wychowania do życia w rodzinie dla szkoły podstawowej, gimnazjum i liceum.

PIĘKNI. Przygotowanie do uczestnictwa w kulturze
Pięknie mówimy, piszemy, tworzymy… Spełniamy wymagania ogólne podstawy programowej języka polskiego, muzyki i plastyki dla szkoły podstawowej i gimnazjum, języka polskiego i wiedzy o kulturze dla liceum oraz zajęć artystycznych dla gimnazjum i liceum.

POLIGLOCI. Posługiwanie się językami obcymi
Korzystamy z dorobku wielu kultur, szanujemy różnorodność. Spełniamy wymagania ogólne podstawy programowej dotyczące języków obcych nowożytnych dla szkoły podstawowej, gimnazjum i liceum. Obowiązkowo podwyższamy poziom znajomości języka angielskiego.

BOGACI. Rozumienie rzeczywistości społecznej
Jesteśmy bogaci naszym dziedzictwem, umiemy być przedsiębiorczy. Spełniamy wymagania ogólne podstawy programowej historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej i liceum, historii, geografii i wiedzy o społeczeństwie dla gimnazjum i liceum oraz podstaw przedsiębiorczości i ekonomii w praktyce dla liceum.

ROZUMNI. Rozumienie rzeczywistości przyrodniczej
Obserwujemy i doświadczamy. Spełniamy wymagania ogólne podstawy programowej przyrody dla szkoły podstawowej i liceum, zajęć technicznych dla szkoły podstawowej i gimnazjum oraz biologii, chemii, fizyki i edukacji dla bezpieczeństwa dla gimnazjum i liceum.

LOGICZNI. Posługiwanie się językiem matematyki i informatyki
Logicznie myślimy. Spełniamy wymagania ogólne podstawy programowej matematyki i zajęć komputerowych dla szkoły podstawowej oraz matematyki i informatyki dla gimnazjum i liceum.


Wymagania dotyczące poszczególnych lat szkolnych oraz bloków programowych można znaleźć w odpowiednich miejscach na Mapie Programu Dobrej Edukacji.


Zasady organizacji pracy

1. Otwarta szkolna przestrzeń
Nauka w Akademii odbywa się bez lekcji i klas, a szkolną powierzchnię do nauki stanowi otwarta przestrzeń z wieloma miejscami do rozmaitej aktywności – do rozwoju różnego rodzaju zainteresowań.

2. Autentyczna współpraca
W pracy Akademii dominują zróżnicowane wiekowo grupy uczniów reprezentujących zbliżony poziom rozwoju w danej dziedzinie i dzielących zainteresowanie tematem – uczniowie są grupowani ze względu na ich potrzeby, predyspozycje, zainteresowania i zaawansowanie.

3. Wyjście ze szkoły
Zadania programowe można realizować w wielu różnych miejscach, poza budynkiem szkoły, także na wyższych uczelniach, w placówkach kultury, sportu, nauki, podczas obserwacji przyrodniczych w terenie czy zwiedzania zabytków.

4. Naturalne środowisko technologii
W Akademii środowisko internetowe traktowane jest tak naturalnie, jak inne media edukacyjne. Nauczyciel swobodnie używa technologii do osiągania podstawowych programowych celów, udostępniania uczniom treści edukacyjnych, przekazywania zadań, przesyłania wskazówek, dostarczania bieżącej informacji zwrotnej dotyczącej ich postępów, komunikowania się z ich rodzicami. Uczniowie w ten sam sposób kontaktują się z nauczycielami i innymi uczniami.

5. Indywidualne Drogi Edukacyjnego Rozwoju
Uczniowie Akademii mają obowiązek zaplanować, że co trymestr zrobią pewien postęp w każdym bloku programowym. Planowane to poprzedzone jest diagnozą poziomu zaawansowania i zainteresowań z konkretnych dziedzin edukacyjnych. Uczniowski plan może ulegać modyfikacji co trymestr – jest to uzależnione od aktywności ucznia i oceny poczynionego postępu.


Procedura rekrutacyjna

Akademie Dobrej Edukacji są dla wszystkich uczniów. Decyzja o przyjęciu ucznia do Akademii to zaufanie mu, że będzie podążał swoją drogą edukacyjną, że będzie samodzielny i odpowiedzialny w miarę możliwości za efekty swojej nauki. Podejmując decyzję o przyjęciu konkretnego ucznia, należy najpierw zrozumieć jego potrzeby i oczekiwania oraz zastanowić się, czy Akademia jest w stanie te oczekiwania spełnić.


STOSOWANY SCENARIUSZ ROZMOWY KWALIFIKACYJNEJ
(Rozmowę przeprowadza para: psycholog i pedagog – najpierw wspólnie, potem rozdzielają się i prowadzą rozmowy indywidualnie).

1. Przywitanie się z kandydatem na ucznia oraz rodzicem lub rodzicami (lub opiekunem, opiekunami) – przedstawienie, wyjaśnienie celu spotkania.

2. Pobranie orzeczenia/opinii, jeśli takowe kandydat posiada.

3. Czytanie orzeczenia/opinii z rodzicem lub rodzicami. Prośba o udzielenie odpowiedzi na następujące pytania:
a) Z czym w orzeczeniu/opinii się zgadzacie, a z czym nie?
b) Jakie są mocne strony i zainteresowania ucznia?
c) Jakie są potrzeby ucznia?

4. Swobodna rozmowa, w czasie której powinny paść następujące pytania (należy zwracać się zarówno do rodzica lub rodziców, jak i do ucznia):
a) Jak uczeń funkcjonował dotychczas w przedszkolu/szkole podstawowej/gimnazjum, co się sprawdziło, co powinno być kontynuowane?
b) Jakie są Państwa oczekiwania wobec szkoły?
c) Jak sobie Państwo wyobrażacie funkcjonowanie w Akademii oraz współpracę: uczeń – rodzic – szkoła?
d) Jakie w najbliższym czasie widzicie Państwo cele, które uczeń powinien osiągnąć? Jakie Ty sobie cele stawiasz?
e) Jakie zajęcia sportowe oraz języki obce Ciebie interesują?

5. Rozmowy indywidualne.
a) Rozmowa psychologa z uczniem:
– Kim chciałbyś zostać w przyszłości? Co Cię najbardziej interesuje w życiu?
– W czym Akademia może Ci pomóc? Co Ty możesz dać szkole?
– Czy chcesz regularnie uczęszczać do Akademii, czy tylko na wybrane zajęcia (jakie)?
– Czy lubisz współpracować, czy wolisz wykonywać zadania sam?
– W jaki sposób najłatwiej i najszybciej się uczysz? (Chodzi o preferowane sposoby uczenia się i profile uczenia się).
– Jak sobie wyobrażasz naukę w takiej szkole, jak ta? Jakie pytania chciałbyś zadać na temat nauki w Akademii? Jakie masz wątpliwości? (Chodzi o zbadanie poziomu świadomości i odpowiedzialności ucznia, ale bez wywierania na niego presji, uczeń powinien mieć rolę aktywną).

b) Rozmowa pedagoga z rodzicem lub rodzicami, zebranie informacji:
– Rodzina niepełna (brak ojca, brak matki, nowy partner matki, nowa partnerka ojca, inna nietypowa sytuacja).
– Rodzina pełna.
– Ile jest osób w rodzinie?
– Czy jest rodzeństwo?
– Czy jest rodzeństwo z innych związków rodziców?
– Czy rodzeństwo mieszka w tym samym domu?
– Czy dziecko ma swój pokój?
– Kto jest dla dziecka najważniejszą osobą?
– W jakich zajęciach poza obecną placówką dziecko uczestniczy?
– Jakie są relacje dziecka z rówieśnikami?
– Jakie kontakty ma dziecko ze zwierzętami?
– Czy dziecko przyjmuje leki?
– Czy są potrzebne zabiegi pielęgniarskie?
– Inne zalecenia związane ze stanem zdrowia?
– Czy dziecko ma jakąś dietę?
– Czy dziecko jest na coś uczulone?
– Czy rodzic lub rodzice zamierzają ubiegać się o pomoc materialną (obniżenie czesnego, dofinansowanie do wycieczek czy wyjść) i z jakich powodów?
– Czy rodzic lub rodzice mają jakieś pytania albo wątpliwości?


Działanie opieki mentorskiej

1. Każdy uczeń jest objęty opieką mentorską psychologa, pedagoga albo odpowiednio przeszkolonego nauczyciela, który pomaga mu planować swoją pracę, komunikować swoje potrzeby rodzicom i nauczycielom.

2. Mentorzy obserwują swoich podopiecznych i starają się zauważyć, jakich rodzajów aktywności podejmują się oni z przyjemnością, a na jakich polach napotykają trudności. Co trymestr biorą udział w opisywaniu postępów każdego ucznia oraz planowaniu zmian na jego drodze edukacyjnej.

3. Mentorzy starają się zadbać o to, aby uczniowie znaleźli dziedzinę aktywności, która stanie się ich pasją, da im dobrą podbudowę pod przyszły zawód, diagnozują i starają się zrozumieć potrzeby ucznia oraz odpowiednio wspomagać podopiecznego w rozwoju.

4. Mentor opiekujący się danym uczniem:
– udziela bieżącej pomocy swojemu podopiecznemu, jeśli jest taka potrzeba;
– pozostaje w kontakcie ze wszystkimi nauczycielami danego ucznia;
– udziela pomocy i wskazówek nauczycielom i rodzicom w planowaniu oddziaływań wobec podopiecznego, jeśli zaistnieje taka potrzeba;
– we współpracy z nauczycielami przygotowuje dla rodziców informacje o postępach ucznia;
– uczestniczy w trymestralnym planowaniu pracy przez swojego podopiecznego.

5. Zadania mentora:
– regularne, na przykład raz na tydzień, spotkania z podopiecznym, poświęcone planowaniu jego pracy;
– przynajmniej raz na trymestr spotkania z uczniem i z jego rodzicami;
– zbieranie informacji u wszystkich nauczycieli o postępach ucznia;
– organizowanie uczniowi pomocy psychologiczno-pedagogicznej, zależnie od potrzeb;
– sporządzanie trymestralnych informacji opisowych o postępach i zachowaniu podopiecznych;
– proponowanie końcowej oceny z zachowania swojego podopiecznego.


Sposoby określania oraz osiągania celów

Konsultacje
Praca edukacyjna zakłada zaangażowanie uczniów i ich rodziców w osiąganie wytyczonych celów edukacyjnych. Nauczyciele pomagają w osiąganiu tych celów przez system konsultacji i innych działań dodatkowych. Konsultacje zakładają obecność i gotowość nauczyciela do udzielania uczniom pomocy w danym momencie w nauce i odpowiadania na ich pytania. Konsultacje mogą być indywidualne i grupowe, odbywane bezpośrednio oraz przez Internet.

Uczniowie nie są zobligowani do udziału we wszystkich zajęciach, jednak chętnie uczestniczą w konsultacjach. Część uczniów odczuwa potrzebę i obowiązek uczęszczania na zajęcia, ponieważ oceniają, że przynosi im to same korzyści. Nauczyciele przypisują to zainteresowaniu przedmiotem i formami pracy na zajęciach. Szanują wybory i decyzje uczniów, ale starają się im pokazać pożytki płynące z udziału w zajęciach. Dopuszczają fakt, że uczniowie mogą chcieć pracować sami lub że nie chcą poświęcić zbyt dużo pracy konkretnemu przedmiotowi, ponieważ interesuje ich coś innego.


Metody i formy pracy
Nauczyciele korzystają z dużej różnorodności form pracy – w zależności od bloku programowego, zainteresowań i preferencji uczniów.

Doskonale sprawdzają się:
– praca w grupach utworzonych według stopnia zaawansowania, nie zaś wieku czy etapu edukacyjnego;
– wspólna praca (w grupie mieszanej) nad wiodącym tematem, problemem (np. wspólne przeprowadzenie przyrodniczego procesu badawczego lub cyklu doświadczeń, zapoznanie się z wybranym tekstem literackim czy innym wytworem kultury, dyskusja nad problemem historyczno-społecznym), a następnie indywidualizacja pracy polegająca na wykonywaniu przez uczniów zadań dostosowanych do ich poziomu wiedzy i stopnia zaawansowania;
– praca w grupie mieszanej z podziałem na podgrupy wg zainteresowań lub poziomu;
– indywidualna praca (własnym tempem) z programem komputerowym, w której – w razie potrzeby – nauczyciel jest doradcą (szczególnie matematyka, informatyka);
– indywidualne opracowanie ustalonych zagadnień, wyszukiwanie informacji w Internecie lub innych materiałach źródłowych, a następnie prezentacje na forum grupy.

Spośród ogromnej różnorodności metod uczniowie preferują wszelkie metody aktywizujące –skutecznie motywujące do podejmowania aktywności oraz przynoszące najlepsze efekty. Są to między innymi:
– metody poszukujące – twórcze rozwiązywanie problemów, stwarzanie sytuacji problemowych, odniesienie do codziennego życia;
– metody badawcze – np. eksperymenty przyrodnicze; badania historyczne – analiza tekstów źródłowych, materiałów kartograficznych w tzw. pracy pod kierunkiem;
– metoda zajęć praktycznych (scenki rodzajowe, symulacje rzeczywistych sytuacji wymagających reakcji lub podejmowania decyzji);
– metody konwersacyjne: dialog, debata, dyskusja, rozmowa nauczająca (historia);
– modele polimetodyczne, będące wynikiem łączenia i przeplatania różnych form aktywności uczniów;
– interaktywna metoda nauczania inspirowana pytaniami uczniów;
– indywidualne konsultacje z uczniem;
– długoterminowe projekty naukowe, w tym projekty interdyscyplinarne;
– wyjście ze szkoły (wycieczki przyrodnicze, seanse, spektakle, wizyty w obiektach muzealnych i kulturalnych);
– cykliczne przedsięwzięcia edukacyjno-integracyjne (np. tygodnie tematyczne), łączące aktywność prowadzoną w ramach różnych bloków programowych.

Ważne czynniki wpływające na efekty pracy:
– współpraca grupowa lub w parach;
– wprowadzenie elementu twórczej rywalizacji;
– aktywne uczestnictwo uczniów w doborze zagadnień poruszanych na zajęciach, wyrażanie swoich opinii i prowadzenie dialogu z prowadzącymi zajęcia;
– dostosowanie konsultacji do preferencji uczniów;
– zróżnicowanie używanych materiałów oraz wprowadzenie dodatkowych materiałów uzupełniających do pracy własnej;
– zadbanie o dobrą komunikację w relacji nauczyciel-uczniowie;
– wprowadzenie elementu dobrej i twórczej zabawy;
– współpraca z innymi nauczycielami i wspólne przedsięwzięcia.

Na etapie przedszkolnym i wczesnoszkolnym dobrze sprawdzają się:
– praca w grupach tematycznych, zainteresowań a nie wiekowych;
– dzielenie dzieci na grupy i wyznaczanie im celów na bieżąco; zagadki, angażowanie je w interesujące dla nich aktywności, rysowanie, ruch (grupy dodatkowe);
– zajęcia ruchowe (w zajęciach grupowych) powiązane treściowo lub tematycznie z omawianym materiałem, wszelkiego rodzaju pokazywanie, zabawy w udawanie oraz konkursy na spostrzegawczość cieszą się dużym zaangażowaniem uczniów;
– forma indywidualna – czynne uczestnictwo nauczyciela w zajęciach (nauczyciel pokazuje, jak uczeń ma wykonać ćwiczenie, i angażuje się w nie podczas wykonywania go przez ucznia);
– wykorzystanie multimediów do pracy indywidualnej;
– gry i zabawy, szczególnie te wymagające skupienia i uwagi (np. zabawa z elementami zagadnień matematycznych, dyskusja na temat pojęć matematycznych, rozwiązywanie zadań w formie „tabliczek zmian” polegających na rozdzieleniu stopniowania trudności na aspekt obliczeniowy i pojęciowy);
– wykorzystanie pomocy oglądowych oraz aktywizujących myślenie;
– teatrzyki (np. teatrzyk na patyku).


Praca w Akademii Dobrej Edukacji z punktu widzenia nauczycieli

1. Proces nauczania jest całkowicie zindywidualizowany. Uczniowie mają wybór i mogą kłaść nacisk na wybrane przedmioty. Dzięki temu uczą się podejmowania odpowiedzialnych decyzji, co sprzyja rozwijaniu ich zainteresowań i pasji.

2. Najważniejsze w metodzie jest skupienie uwagi na uczniu w edukacji i dawanie mu szansy na to, by mógł podejmować próby i popełniać błędy, wiedząc, że nie zostanie za to ukarany niską oceną w dzienniku.

3. System jest także otwarty na ucznia z trudnościami.

4. Program wspiera kreatywność, uczy pracy zespołowej, komunikacji, sztuki prezentacji.

5. Program wychowuje, ucząc etycznych zachowań i postaw oraz przedsiębiorczości.

6. W relacjach uczeń – nauczyciel zachodzi pełna interakcja, z położeniem nacisku na samokontrolę uczniów.

7. Atmosfera w szkole jest przyjazna wszystkim członkom Akademii.


Dlaczego warto być nauczycielem w Akademii Dobrej Edukacji?

1. Nauczyciele w Akademii mają większą swobodę realizacji zadań edukacyjnych dzięki pracy w małych grupach, braku systemu klasowo-lekcyjnego, co pozwala na efektywniejszą pracę i lepsze wyniki edukacyjne.

2. Szkoła oferuje odmienne spojrzenie na proces edukacyjny. Program Dobrej Edukacji wyróżnia się indywidualnym podejściem do ucznia, a motywacją do pracy jest właśnie możliwość indywidualnej pracy z uczniem.

3. Nauczyciel całkowicie odpowiada za nauczany przedmiot. Pracując w Akademii, ma możliwość zmierzenia się z całkowicie inną platformą nauczania.

4. Uczniowie zaskakują bardziej niż w tradycyjnej w szkole – głównie dlatego, że kontakt jest bliższy i bardziej personalny.

5. Pracujący w ADE nauczyciel – nawet z długim stażem – może bardzo wiele się nauczyć i zweryfikować swoje dotychczasowe wyobrażenia o pracy w nowatorskiej szkole.

6. Dobry kontakt, przyjazna atmosfera oraz wolny wybór najważniejszych treści z podstawy programowej, mają kluczowe znaczenie w nabywaniu umiejętności przez uczniów.


Sprzęt do indywidualnej komunikacji
Technologie są wprowadzane stopniowo na kolejnych etapach edukacyjnych. Każdy nauczyciel oraz uczeń na etapie gimnazjum i liceum jest wyposażony w tablet lub komputer z mobilnym dostępem do Internetu. Zakłada się, że dostęp do Internetu mają także rodzice.

Uczestnictwo w zajęciach przez Internet
Uczniowie za pomocą Internetu mogą z domu włączać się w zajęcia odbywające się w Akademii. Dlatego przynajmniej jedna z sal jest przystosowana do tego, aby osoby w niej obecne i osoby spoza szkoły włączające się do zajęć mogły widzieć się wzajemnie.

Rosnące zasoby edukacyjne
Treści, zadania, inne materiały mogące pomóc uczniom w nauce nauczyciele przekazują sukcesywnie, każdego tygodnia. Starają się udostępniać je w sposób uporządkowany, odpowiednio oznakowany, aby uczniowie mogli do nich wracać również za jakiś czas, wykorzystywać je do powtórek.

Wytwory pracy uczniów
Uczniowskie prace, zwrotna informacja nauczyciela na temat tych prac są dostępne dla ucznia i jego rodziców oraz dla innych nauczycieli. Rodzice i uczniowie mają prawo do uzyskiwania na bieżąco odpowiedzi na swoje pytania oraz – w razie potrzeby – wskazówek i wyjaśnień od nauczycieli.

Elektroniczna dokumentacja
Elektroniczna dokumentacja pracy z każdym uczniem zawiera: opis jego Indywidualnej Drogi Edukacyjnego Rozwoju, informację o rocznych wymaganiach edukacyjnych lub indywidualny program edukacyjno-terapeutyczny (w wypadku uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego), zapis uczestnictwa ucznia w zaplanowanych i dostępnych dla niego konsultacjach i zajęciach oraz trymestralne informacje opisowe.

Zgodnie z przepisami obowiązującymi w szkołach publicznych, dokumentowane są oceny klasyfikacyjne, a w ostatnim roku edukacji w poszczególnych typach szkół organizuje się przewidziane prawem zewnętrzne egzaminy.