Cele bloku: BOGACI.
Rozumienie rzeczywistości społecznej
Jesteśmy bogaci naszym dziedzictwem, umiemy być
przedsiębiorczy.
Program spełnia wymagania ogólne
podstawy programowej historii i społeczeństwa dla szkoły podstawowej.
Historia i społeczeństwo w
klasie V szkoły podstawowej
Wymagania na 4 trymestr
Wymagania ogólne:
Utrwalanie umiejętności ogólnych
kształconych w poprzednich trymestrach klasy IV oraz: selekcjonuje
informacje pozyskanie z różnych źródeł; zadaje pytania dotyczące pytań
i skutków omawianych wydarzeń; umie wyrazić własne stanowisko.
TREŚCI
Dla klasy V
|
WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE
Uczeń po 4 trymestrze:
|
Życie w średniowieczu.
Za murami klasztoru średniowiecznego. Style romański
i gotycki. Turnieje rycerskie. Zakony rycerskie. Średniowieczne miasto.
Sprawiedliwe i honorowe postępowanie. Społeczność i samorządność
kiedyś i współcześnie. Zakres władzy samorządów lokalnych. Samorząd
uczniowski.
|
opisuje klasztor średniowieczny i tryb życia mnichów,
używając pojęć: zakon, reguła, ubóstwo
charakteryzuje postać św. Franciszka z Asyżu
charakteryzuje zamek średniowieczny i jego
mieszkańców
opisuje charakterystyczne cechy wzoru osobowego
średniowiecznego rycerza
wymienia cechy stylu romańskiego i gotyckiego
opisuje miasto średniowieczne, używając pojęć: kupiec,
rzemieślnik, cech, burmistrz, samorząd miejski, rynek, mury miejskie
opisuje warunki życia na wsi średniowiecznej
porównuje życie chłopa z życiem rycerza
i mieszczanina
charakteryzuje społeczność szkolną, z uwzględnieniem
swoich praw i obowiązków
podaje przykłady działań samorządu uczniowskiego
w swojej szkole
wskazuje na planie miejscowości siedzibę władz lokalnych
|
Czasy Jagiellonów w Polsce i Europie.
Unia Polski z Litwą. Zagrożenie ze strony Krzyżaków –
wielka wojna. Epoka renesansu. Wielkie odkrywanie Nowego Świata. Reformacja.
Złoty wiek XVI. Tłumaczy, na czym polega odmienność i niepowtarzalność
każdego człowieka. Na czym polega tolerancja? Zjawisko tolerancji kiedyś
i współcześnie. Mniejszości narodowe kiedyś i współcześnie.
|
wskazuje na mapie Wielkie Księstwo Litewskie
wyjaśnia przyczyny unii polsko-litewskiej
zna daty: 1385, 1386
zna pojęcia: unia, unia personalna, dynastia Jagiellonów
zna postacie: Jadwigi, Władysława Jagiełły, Ludwika
Węgierskiego
potrafi wskazać na mapie Krewo i Wielkie Księstwo
Litewskie oraz obszar państwa polsko-litewskiego po zawarciu unii
zna daty: 1409–1411, 15 lipca 1410, 1411, 1466
wie, jakie były postanowienia drugiego pokoju toruńskiego
umie zlokalizować na mapie obszar byłego państwa
krzyżackiego
zna: ramy chronologiczne epoki nowożytnej; postacie
wybitnych przedstawicieli odrodzenia (Michała Anioła, Leonarda da Vinci)
zna pojęcia: humaniści, odrodzenie renesans
zna datę: 1492
zna postacie: Krzysztofa Kolumba, Ameriga Vespucciego,
Vasco da Gamy
rozumie pojęcia: karawela, karaka, Indianie, wielkie
odkrycia geograficzne, Nowy Świat
potrafi umieścić Krzysztofa Kolumba i jego pierwszą
odkrywczą wyprawę w czasie i w przestrzeni
opisuje i umieszcza w czasie odkrycie Mikołaja
Kopernika, wyjaśniając, co znaczy powiedzenie: „wstrzymał Słońce, ruszył
Ziemię”
zna postać Marcina Lutra
wie, w jaki sposób doszło do rozłamu w kościele
potrafi wyjaśnić pojęcie „reformacja”
wyjaśnia, w czym wyraża się odmienność
i niepowtarzalność każdego człowieka
wyjaśnia, w czym przejawia się tolerancja
|
Wymagania na 5 trymestr
Wymagania ogólne:
Utrwalanie umiejętności ogólnych
kształconych w poprzednich trymestrach klas IV i V oraz wyrażanie
własnego stanowiska i przedstawianie argumentów; tworzy dłuższą wypowiedź
o wydarzeniu lub postaci historycznej.
TREŚCI
Dla klasy V
|
WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE
Uczeń po 5 trymestrze:
|
Rzeczpospolita szlachecka.
Być szlachcicem. Rzeczypospolita krajem wielu narodów
i wyznań. Jak podejmowano decyzje w Rzeczypospolitej. Dlaczego XVI
wiek był złoty? Demokracja szlachecka i współczesna. Organy władzy
kiedyś i współcześnie. Pojęcie obywatela i jego obowiązki kiedyś
i współcześnie.
|
potrafi dokonać podziału stanu szlacheckiego
potrafi wyjaśnić pojęcie „pospolite ruszenie”
charakteryzuje obowiązki szlachcica wobec państwa,
używając pojęć: sejm, sejmik, pospolite ruszenie
opisuje działalność gospodarczą polskiej szlachty,
używając pojęcia „folwark”
wyjaśnia, na czym polegała unia lubelska i wskazuje
na mapie Rzeczypospolitą Obojga Narodów
zna datę 1569
opisuje, w jaki sposób dokonywano wyboru króla, używając
pojęć: elekcja, pole elekcyjne, koronacja
wie, w którym wieku odbyła się pierwsza elekcja i kto
był pierwszym polskim królem elekcyjnym
potrafi opisać sposób działania sejmików
zna terminy; pańszczyzna, kmiecie, spichlerz, spław
rzeczny – Wisłą do Gdańska
potrafi opisać sposób działania sejmików
zna pojęcia: Rzeczpospolita, obywatel, flaga, godło, hymn
państwowy
podaje przykłady praw i obowiązków obywateli
Rzeczypospolitej Polskiej
wymienia organy władzy w Rzeczypospolitej Polskiej:
parlament, prezydent, rząd, sądy
|
Rzeczypospolita XVII i XVIII wieku.
Wojny Rzeczypospolitej w XVII wieku. Rozwiązywanie
konfliktów kiedyś i współcześnie. Trudny wiek XVIII. Konstytucja 3 maja.
Upadek Rzeczypospolitej.
|
wie, jaka dynastia panowała w Rzeczypospolitej
w XVII wieku
zna daty: 1655, 1660
zna postacie: Stefana Czarnieckiego, Bohdana
Chmielnickiego
zna i rozumie pojęcia: potop, powstanie
podaje przykłady konfliktów między ludźmi i proponuje
sposoby ich rozwiązywania
zna daty: 1674, 1683
zna postać Jana III Sobieskiego
potrafi usytuować w czasie i opisać wyprawę
wiedeńską Jana III Sobieskiego, używając pojęć: oblężenie, odsiecz, sułtan,
husaria
wskazuje na mapie Wiedeń
zna daty: 1788–1792
zna datę uchwalenia Konstytucji 3 maja 1791
zna pojęcie: konstytucja
wie, jaka współcześnie obowiązuje konstytucja
zna postać Stanisława Augusta Poniatowskiego
rozumie znaczenie Konstytucji 3 maja
rozumie pojęcia: czasy stanisławowskie, Sejm Czteroletni
(Sejm Wielki)
wymienia państwa, które uczestniczyły w I rozbiorze
Polski, i wskazuje na mapie ziemie odebrane Polsce w wyniku I rozbioru
zna pojęcia: powstanie kościuszkowskie, naczelnik
powstania, kosynierzy, patriota
zna datę 1795
|
Wymagania na 6 trymestr
Wymagania ogólne:
Utrwalanie umiejętności ogólnych
kształconych w poprzednich trymestrach klasy IV i V oraz analiza tekstu źródłowego, sformułowanie pytań
dotyczących tekstu, mapy i ilustracji.
TREŚCI
Dla klasy V
|
WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE
Uczeń po 6 trymestrze:
|
Polacy w czasie zaborów.
Polacy u boku Napoleona. Ziemie polskie po 1815 roku.
Różne postawy Polaków wobec zaborców. Emigracja polska kiedyś
i współcześnie. Rola rodziny, kultywowania tradycji.
|
zna daty 1797, 1815, 1830, 1863
zna i rozumie pojęcia: powstanie, spisek
podchorążych, noc listopadowa, branka, Wielka Emigracja, rusyfikacja,
germanizacja, zsyłka, tajne nauczanie, emigracja zarobkowa, emigracja
polityczna, maszyna parowa, kolej żelazna, silnik elektryczny, telegraf,
fabryka
identyfikuje postacie: Henryk Dąbrowski, Napoleon, Piotr
Wysocki, Romuald Traugutt
rozumie, jakie znaczenie miały legiony Dąbrowskiego dla
sprawy polskiej
wie, jak zmieniły się terytorialnie ziemie polskie po 1815
roku
sytuuje w czasie powstania 1830 i 1863
wymienia podstawowe skutki powstań narodowych
opisuje wybrane formy rusyfikacyjnych
i germanizacyjnych działań zaborców
omawia wybrane formy działań Polaków w obronie
tożsamości narodowej
wie, jakie były główne ośrodki emigracji polskiej
w XIX wieku
potrafi porównać dziewiętnastowieczną emigrację
historyczną ze współczesną
wie i rozumie, jakie znaczenie ma kultywowanie
tradycji dla zachowania własnej tożsamości narodowej
|
Wiek pary i żelaza.
Rozwój przemysłu w XIX wieku. Powstanie wielkich
miast. Nowe wynalazki techniczne i odkrycia naukowe. Zmiany w życiu
codziennym.
|
rozumie, na czym polegało uprzemysłowienie w XIX
wieku i jakie miało skutki dla życia ludzi
opisuje funkcjonowanie form produkcji w fabrykach
dostrzega różnice w funkcjonowaniu przemysłu
w XIX wieku i współcześnie
potrafi wskazać przykłady, jak współczesne technologie
ułatwiają codzienne życie
zauważa negatywny wpływ uprzemysłowienia na stan środowiska
naturalnego
|
Egzamin klasyfikacyjny
z bloku BOGACI w klasie V szkoły podstawowej obejmuje wyżej
wymienione wymagania programowe i umożliwia uzyskanie oceny z historii
i społeczeństwa.
