|
TREŚCI
|
WYMAGANIA
|
|
Klasa II
|
Po 1 trymestrze uczeń:
|
|
Społeczeństwo
1.
Życie zbiorowe i jego reguły
2.
Socjalizacja i kontrola społeczna
3.
Grupy społeczne
4.
Rodzina - podstawowa grupa społeczna
5.
Podziały społeczne
6.
Problemy życia społecznego w Polsce
7.
Czym jest zmiana społeczna
8.
Naród, mniejszości narodowe i etniczne
9.
Procesy społeczne i narodowościowe
|
ü
zna wybrane zbiorowości, społeczności, wspólnoty
społeczeństwa oraz obowiązujące w nich reguły i więzi;
ü
podaje przykłady norm i instytucji społecznych
ü
scharakteryzuje funkcje norm i instytucji społecznych w
życiu społecznym
ü
omawia na wybranych przykładach źródła i mechanizmy konfliktów
społecznych oraz sposoby ich rozwiązywania (1.1−1.4 PP)
ü
zna pojęcie socjalizacji i stygmatyzacji społecznej
oraz opisuje jej skutki
ü
potrafi dokonać porównania modelu socjalizacji
charakterystycznego dla własnej grupy wiekowej z modelem socjalizacji
pokolenia rodziców
ü
potrafi wyjaśnić w jaki sposób dochodzi do
stygmatyzacji społecznej (2.1–2.3PP)
ü
zna sposoby funkcjonowania małej grupy społecznej i cechy
współczesnej rodziny i potrafi przedstawić –różne modele rodziny
ü
omawia na
wybranych przykładach funkcjonowanie różnych rodzajów grup społecznych (3.4 PP)
ü
zna strukturę klasowo-warstwową społeczeństwa polskiego
oraz swojej społeczności lokalnej a także sposoby przeciwdziałania zjawiska
wykluczenia społecznego
ü
rozumie związki między nierównościami społecznymi a
nierównością szans
ü
rozumie proces uwarunkowania pionowej i poziomej
ruchliwości społecznej oraz mechanizm i skutki społecznego wykluczenia
ü
wskazuje przykłady pionowej i poziomej ruchliwości
społecznej
ü
scharakteryzuje wybrane problemy życia społecznego w
Polsce (4.1-4.4. PP)
ü zna historyczne
formy organizacji społeczeństw oraz cechy współczesnego społeczeństwa
zachodniego
ü rozumie sposoby
adaptacji do zmiany społecznej
ü potrafi scharakteryzować
wybrany ruch społeczny (np.: Solidarność, ruch niepodległościowy Mahatmy Gandhiego,
emancypacji kobiet)
ü potrafi przedstawić
sposoby adaptacji do zmiany społecznej na podstawie
ü własnych obserwacji i tekstów kultury (5.1–5.5PP)
ü zna koncepcje
narodu: etniczno-kulturową i polityczną, mniejszości narodowe, etniczne i
grupy imigrantów mieszkające w RP
ü potrafi wskazać
czynniki sprzyjające asymilacji oraz służące zachowaniu tożsamości narodowej
ü rozumie potrzebę
reakcji i przeciwstawienia się zjawisku ksenofobii, szowinizmu, rasizmu i antysemityzmu
ü charakteryzuje
postawy Polaków wobec ojczyzny
ü umie rozpoznać
przejawy postaw ksenofobicznych, rasistowskich, szowinistycznych i
antysemickich (6.1-6.5 PP)
ü zna przyczyny i
skutki konfliktów społecznych na terenie Afryki, Azji oraz Ameryki Środkowej i
Południowej
ü przyczyny oraz
zakres integracji narodów w świecie zachodnim
ü trudności w
integracji imigrantów z państw pozaeuropejskich w Europie
ü potrafi porównać
różne modele polityki wybranych państw wobec mniejszości narodowych i
imigrantów
ü ocenić sytuację
imigrantów w Polsce
ü omówić na wybranych
przykładach powody i metody rozwiązywania długotrwałych konfliktów między
narodami (7.1-7.5PP)
ü wskazuje normatywne
i opisowe pojęcia kultury i specyficzne
cechy kultury wysokiej, masowej, narodowej i ludowej
ü charakteryzuje subkultury
młodzieżowe w Polsce i Europie
ü zna najważniejsze
cechy kultury wskazanej społeczności
|
|
Państwo i polityka
1.
Państwo jako instytucja
2.
Obywatel i obywatelstwo
3.
Polityka i kultura polityczna
4.
Ideologie, doktryny i programy polityczne
5.
Systemy partyjne
6.
Idea społeczeństwa obywatelskiego
|
ü
zna najważniejsze teorie na temat powstania państwa)
ü
zna relacje między narodem a państwem
ü
zna zjawisko legitymizacji władzy
ü
potrafi scharakteryzować zjawisko legitymizacji
ü
potrafi odróżnić suwerenność zewnętrzną od suwerenności
wewnętrznej(18.1-18.4 PP)
ü
zna procedury nabywania i zrzekania się polskiego
obywatelstwa
ü
zna obowiązki obywateli wynikające z konstytucji RP
ü
zna różnicę pomiędzy obywatelstwem a narodowością
ü
wyjaśnia znaczenie postaw i cnót obywatelskich, takich
jak: troska o dobro wspólne, odpowiedzialność, aktywność, solidarność, odwaga
cywilna, roztropność, tolerancja
ü
wyjaśnia, na czym polega nieposłuszeństwo obywatelskie
ü
potrafi przytoczyć historyczne i współczesne przykłady
obywatelskiego nieposłuszeństwa (11.1-11.4PP)
ü
zna różne znaczenia terminu polityka
ü
potrafi scharakteryzować współczesną kulturę polityczną
Polski z uwzględnieniem następujących kryteriów: normy, formy komunikacji,
poziom partycypacji, natężenie konfliktów
ü
potrafi przedstawić wybrane konflikty wartości i
interesów ujawniające się w debacie publicznej w Polsce a także
opisać przebieg
debaty publicznej na dany temat
ü
potrafi ocenić zasadność argumentacji stron debaty
publicznej i formułować własne stanowisko w omawianej sprawie
ü
potrafi scharakteryzować ideologie totalitarne
ü
potrafi scharakteryzować najważniejsze współczesne
doktryny polityczne (16.1-16.4PP)
ü
zna cechy charakterystyczne systemów: monopartyjnego,
dwupartyjnego i wielopartyjnego
ü
funkcje partii politycznych w państwach demokratycznych
i niedemokratycznych
ü
–podstawowe zasady ordynacji większościowej i
proporcjonalnej w powiązaniu z systemem dwupartyjnym i
ü
wyjaśnia znaczenie
progu wyborczego dla reprezentatywności wyborów i tworzenia rządzącej
koalicji
ü
potrafi scharakteryzować system partyjny wybranego
państwa (np. Wielkiej Brytanii, Niemiec, Francji lub Stanów Zjednoczonych)
–analizować argumenty na rzecz ordynacji większościowej i proporcjonalnej (17.1-17.6)
ü
zna filozoficzne rodowody koncepcji społeczeństwa
obywatelskiego
ü
zna zasady zakładania i funkcjonowania stowarzyszeń,
fundacji i organizacji pożytku publicznego w Polsce
ü
wie, jak powstaje i jakie znaczenie dla społeczeństwa
obywatelskiego ma kapitał społeczny
ü
potrafi opisać formy aktywności obywateli w ramach
społeczności
lokalnej, regionu,
państwa oraz na poziomie globalnym
ü
potrafi opracować projekt statutu stowarzyszenia
ü
scharakteryzować lokalne organizacje pozarządowe (12.1-12.8PP)
|
|
TREŚCI
|
WYMAGANIA
|
|
Klasa II
|
Po 2 trymestrze uczeń:
|
|
Ustrój polityczny RP
1.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
2.
Parlament Rzeczypospolitej Polskiej
3.
Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
4.
Rada Ministrów Rzeczypospolitej Polskiej
5.
Sądy i trybunały
6.
Organy kontroli państwowej, ochrony prawa i zaufania
publicznego
7.
Samorząd terytorialny w Polsce
|
ü zna konstytucyjne zasady
ustroju państwa polskiego
ü zna konstytucyjne pojęcie
suwerenności
ü rodzaje stanów
nadzwyczajnych i ustalanie warunków ich wprowadzania procedury zmian konstytucji
w Polsce (23.1-23.5 PP)
ü relacje między
prawem międzynarodowym
ü
zna kompetencje sejmu i senatu w Polsce a także sytuacje,
w których może dojść do skrócenia kadencji sejmu
ü
wie, jakie znaczenie obu izb parlamentu oraz
Zgromadzenia Narodowego w systemie władz Rzeczypospolitej Polskiej
ü
zna procedury uchwalania ustawy budżetowej w Polsce
ü
potrafi podać przykłady stosowania w procedurze legislacyjnej
polskiego parlamentu większości zwykłej, bezwzględnej i kwalifikowanej (24.1-24.4 PP)
ü
zna kompetencje prezydenta w relacjach z parlamentem,
rządem władzą sądowniczą,
ü
zna sposób
sprawowania przez prezydenta władzy w zakresie bezpieczeństwa państwa i
polityki zagranicznej
ü
zna okoliczności zawieszenia lub usunięcia z urzędu
Prezydenta RP
ü
wie, jakie są różnice między ordynacjami wyborów
parlamentarnych i prezydenckich w Polsce (25.1-25.3
PP)
ü
zna konstytucyjne procedury powoływania i odwoływania
rządu, zmiany rządu oraz zmiany ministrów
ü
zna urzędy należące do administracji rządowej
ü
wie jakie są kompetencje i procedury powoływania
wojewody
ü
wie na czym polegają kompetencje administracji zespolonej
i niezespolonej
ü
porównuje sytuacje
rządów mniejszościowych i większościowych ze względu na możliwości działania
ü
potrafi ocenić funkcjonowanie służby cywilnej w Polsce (26.1-26.5 PP)
ü
zna sposób powoływania oraz zadania Sądu Najwyższego,
Trybunału Konstytucyjnego oraz Trybunału Stanu
ü
zna strukturę sądownictwa w Polsce
ü
potrafi wyjaśnić rolę Sądu Najwyższego i Krajowej Rady
Sądownictwa w strukturze sądownictwa w Polsce
ü
potrafi omówić sposób działania Trybunału
Konstytucyjnego poprzez odwoływanie do przykładów rozstrzygniętych przez
niego spraw
ü
potrafi ocenić znaczenie skargi konstytucyjnej dla
funkcjonowania państwa prawa (31.1-31.3
PP)
ü
kompetencje Najwyższej Izby Kontroli
ü
zna uprawnienia i sposób działania Rzecznika Praw
Obywatelskich
ü
wie , jakie są zadania Instytutu Pamięci Narodowej
ü
zna podstawowe zadania Krajowej Rady Radiofonii i
Telewizji, Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz Urzędu Komunikacji
ü
potrafi ocenić znaczenie NIK-u dla funkcjonowania
instytucji publicznych
ü
–opisać procedurę lustracyjną (27.1-27.5)
ü
zna formy demokracji przedstawicielskiej i
bezpośredniej w samorządach terytorialnych
ü
zna zadania i kompetencje samorządu gminnego,
powiatowego i wojewódzkiego
ü
wie jakie są źródła dochodów samorządów (dochody
własne, dotacje, subwencje)
ü
wie jakie są uprawnienia nadzorcze premiera i wojewody
wobec samorządów terytorialnych
ü
opisać instytucję referendum lokalnego
ü
potrafi omówić procedury uchwalania budżetu gminy
ü
potrafi wyszukać i analizować informacje na temat
dochodów i wydatków własnej gminy
ü
potrafi scharakteryzować problemy oraz perspektywy
rozwoju własnej gminy, powiatu lub regionu na podstawie samodzielnie
zebranych materiałów (28.1-28.6)
|
|
Różne modele demokracji
1.
Demokracja – zasady i procedury
2.
Modele ustrojowe państw demokratycznych
3.
Władza ustawodawcza i wykonawcza w państwie
demokratycznym
4.
Współczesna demokracja – problemy i zagrożenia
|
ü zna cechy
charakterystyczne różnych modeli ustrojowych państw demokratycznych (15.1-15.7 PP)
ü zna organy władzy,
które podlegają zasadzie odpowiedzialności konstytucyjnej i politycznej w
Polsce
ü wie jakie przepisy Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej dotycząc
relacji między państwem a Kościołem
ü
zna najważniejsze postanowienia konkordatu
ü
wie, jakie są zasady odpowiedzialności konstytucyjnej i
politycznej w Polsce
ü
potrafi opisać model ustrojowy funkcjonujący w Polsce
ü
potrafi scharakteryzować ustroje polityczne Niemiec,
Wielkiej Brytanii, Francji, Stanów Zjednoczonych, Szwajcarii, Włoch i Rosji
ü
potrafi przedstawić współczesne modele stosunków między
władzą świecką a władzą duchowną (uprzywilejowanie głównego wyznania, państwo
ateistyczne, państwo neutralne światopoglądowo)(19.1-19.5)
ü
zna funkcje władzy ustawodawczej
ü
podaje przykłady państw z parlamentem jednoizbowym
ü
zna terminy: sesja plenarna, komisja parlamentarna,
kworum, interpelacja, zapytanie poselskie
ü
zna procedurę tworzenia prawa przez parlament
ü
zna przykłady osób, które pełnią funkcje głów państw
(monarchów i prezydentów)
ü
potrafi scharakteryzować kompetencje rządu w państwie
demokratycznym oraz relacje między rządem a osobą stojącą na czele państwa (20.1-20.6 PP)
ü
zna wybrane patologie życia publicznego (np. korupcja,
nepotyzm, klientelizm) i metody zdobywania poparcia społecznego przez partie
polityczne
ü
potrafi wyjaśnić na czym polega destrukcyjny wpływ
patologii (np. korupcji, nepotyzmu, klientelizmu) na życie publiczne
ü
zna rolę ruchów obywatelskiego sprzeciwu i emancypacji
w państwie demokratycznym
ü
potrafi scharakteryzować problemy polityki
bezpieczeństwa socjalnego
ü
potrafi wytłumaczyć przyczyny absencji wielu obywateli
w życiu politycznym
ü
przedstawić sposoby zwiększania poziomu partycypacji
obywateli w życiu politycznym
ü
potrafi ocenić działania partii politycznych
zmierzających do zwiększenia swojego elektoratu według standardów demokracji
ü
–rozpoznawać przejawy populizmu i wyjaśnić jego
zagrożenie dla demokracji (22.1-22.6)
|
|
TREŚCI
|
WYMAGANIA
|
|
Klasa II
|
Po 3 trymestrze uczeń:
|
|
Kultura, edukacja, media w społeczeństwie
1.
Kultura i pluralizm kulturowy
2.
Współczesne spory światopoglądowe
3.
Edukacja w XXI wieku.
4.
Środki masowego przekazu
5.
Opinia publiczna
|
ü zna normatywne i
opisowe pojęcia kultury
ü zna specyficzne
cechy kultury wysokiej, masowej, narodowej i ludowej
ü zna subkultury
młodzieżowe w Polsce i Europie
ü znaczenie religii w
polskiej kulturze
ü na czym polega i
skąd się bierze pluralizm kulturowy współczesnego społeczeństwa
ü wie, jakie są konsekwencje
pluralizmu kulturowego dla współczesnego społeczeństwa
ü zna różnice między
tolerancją akceptacją
ü potrafi scharakteryzować
religijność współczesnych Polaków,
ü potrafi ocenić wpływ
kontrkultury na życie społeczne
ü potrafi ocenić
znaczenie tolerancji i akceptacji dla życia społecznego (8.1-8.8 PP)
ü podaje przykłady
współczesnych sporów światopoglądowych
ü potrafi przedstawić
racje stron sporów o dopuszczalność aborcji i eutanazji oraz innych
aktualnych sporów światopoglądowych
ü potrafi analizować
argumenty przemawiające za swobodą prowadzenia badań genetycznych oraz ich
prawnym zakazem
ü potrafi uzasadnić
traktowanie kary jako odpłaty lub jako sposobu resocjalizacji
ü potrafi rozważać
argumenty i kontrargumenty stron sporu o przyznanie mniejszościom seksualnym
takich samych praw, jakie mają osoby heteroseksualne (9.1-9.5 PP)
ü wie, jakie są działania,
które mogą być podejmowane przez państwo, władze samorządowe oraz organizacje
społeczne w celu zwiększania równości szans w dostępie do edukacji
ü zna sposoby, dzięki
którym można podnosić lub zmieniać swoje kwalifikacje zawodowe rolę szkoły i edukacji nieformalnej współczesnym
społeczeństwie informacyjnym
ü wie dlaczego
uczenie się przez całe życie jest jednym z warunków sukcesu w karierze
zawodowej
ü potrafi omówić
zależności między systemem edukacyjnym a rynkiem pracy
ü potrafi wskazać
przykłady niedopasowania systemu edukacyjnego do rynku pracy (10.1-10.4 PP)
ü potrafi opracować
projekt akcji społecznej
ü zna funkcje mediów
w państwie demokratycznym i niedemokratycznym (na wybranych przykładach)
ü potrafi określić znaczenie
niezależności i pluralizmu mediów
ü wie na czym polega zasada
wolności słowa
ü –potrafi ocenić
skutki ograniczania niezależności i pluralizmu mediów
ü potrafi ocenić na
wybranych przykładach kontrowersyjne działania dziennikarzy i mediów
ü wskazuje przypadki
nadużywania zasady wolności słowa
ü scharakteryzuje najważniejsze
media w Polsce i na świecie (odbiorcy, zasięg, forma przekazu, orientacja
ideologiczna, typ własności)
ü potrafi przedstawić
wybrane media lokalne
ü potrafi ocenić rolę
prasy wielkonakładowej w debacie publicznej
ü potrafi krytycznie
analizować przekazy medialne poprzez określenie ich wiarygodności i
bezstronności
ü potrafi wydać opinię
na temat zasobów elektronicznych z punktu widzenia rzetelności i
wiarygodności informacyjnej
ü świadomie i
krytycznie odbiera zawarte w internecie treści(14.1-14.8 PP)
ü zna sposoby
wyrażania opinii publicznej
ü wie, jak kształtuje
się opinia publiczna
ü zna specyfikę
marketingu społecznego
ü potrafi wskazać
przykłady wpływu opinii publicznej na decyzje polityczne
ü potrafi odczytywać
i interpretować tabele oraz wykresy prezentujące wyniki badania opinii
publicznej
ü potrafi przeprowadzić
w najbliższym otoczeniu mini sondaż opinii publicznej na wskazany temat
ü interpretuje wyniki
przeprowadzonego samodzielnie minisondażu opinii publicznej (13.1-13.6PP)
|
|
|
